وال پست چه کاربردی دارد؟
وال پست به طورکلی کمک می‌کند تا دیوار و تیغه‌ها بهتر و محکم‌تر به اسکلت اصلی ساختمان متصل شوند. درواقع والپست ها هنگام زلزله و باد، نیروهای وارده را از دیوار به فریم منتقل نموده و در نتیجه سبب استحکام بیشتر دیوار و پیشگیری از تخریب دیوار می‌شوند. والپست با کاهش طول آزاد دیوار و فراهم کردن امکان جابجایی جانبی، سختی سازه را کاهش می‌دهد و بنابراین باعث تقویت عملکرد دیوار در برابر بارهای لرزه‌ای دینامیک سازه می‌شود.
توجه داشته باشید که به معنای این نیست که با وجود والپست، دیوار در اثر بارهای لرزه‌ای هرگز ترک نخواهد خورد. باید یادآور شد که وال پست ها بارهای جانبی ناشی از زمین لرزه را تحمل نمی‌کنند!
ضرورت اجرای وال پست
ضرورت اجرای وال پستطبق پیوست ششم آئین نامه ۲۸۰۰ مقررات ملی ساختمان، اجرای وال پست الزامی می‌باشد؛ زیرا ایران یکی از کشورهای زلزله‌خیز است که هر چند وقت یک بار شاهد خرابی و واژگون شدن ساختمان‌های مختلف آن می‌باشیم. مهندسین ساختمان با مطالعاتی که بر روی ساختمان‌های ویران شده انجام داده‌اند، متوجه شدند که استفاده از وال پست می‌تواند اجزای غیرسازه‌ای را در ساختمان مهار کرده و میزان خسارت را بسیار کاهش دهد.
قبلا تصور می‌شد که با سالم ماندن المان‌های اصلی سازه در حین زلزله می‌توان از خرابی المان‌های غیرسازه‌ای مانند دیوارها و کاهش خسارات پیشگیری کرد. اما با زلزله سال ۱۳۹۶ کرمانشاه به متخصصان و مهندسان ثابت شد که این تصور کاملا اشتباه است! در این زلزله ساختمان‌هایی مشاهده شدند که المان‌های اصلی آن مانند ستون‌ها و سقف سالم بودند اما نتوانستند از وارد شدن آسیب به کل سازه جلوگیری کنند و عملکرد کلی سازه را زیر سوال برده و به المان‌های غیر سازه‌ای مانند دیوارها، تاسیسات و تیغه‌ها آسیب زده و منجر به خسارات جانی و مالی زیادی شدند.
وادارهای نبشی سابق
تا چند سال پیش اتصال دیوارها به سازه و اسکلت ساختمان توسط دو نبشی (وادار) به کف و زیر تیر انجام می‌شد که این مرحله از نصب هم در نقشه‌کشی سازه مشخص شده بود و جهت مقاوم‌سازی دیوار نصب می‌گردید که متاسفانه عملکرد بسیار ضعیفی در مقابل زلزله‌ها به‌خصوص زلزله‌ی کرمانشاه در سال ۱۳۹۶را داشته است و مهندسین در تحقیقات میدانی به عمل آمده، متوجه این موضوع شدند که در اکثر ساختمان‌های خراب شده، تمام نبشی‌ها کمانش کرده و باعث آسیب به دیوارها و همچنین آسیب کلی به سازه در ناحیه‌ی اتصال نبشی‌ها به خود سازه شده است.
وال پست جدید منقطع یا ناودانی منقطع جایگزین وال پست نبشی
در گذشته، با نبشی‌کشی دیوار را مقاوم می‌کردند، اما چون نبشی‌ها عملا در زمان زلزله عملکردی نداشتند و یکپارچگی دیوار را حفظ نمی‌کردند، در روش جدید، به منظور تسلیح و مقاوم‌سازی دیوار در زمان زلزله مطابق پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ استفاده از وال پست جدید منقطع یا ناودانی منقطع عملکرد دیوارهای غیرسازه‌ای را بهبود بخشیده است
والپست | ناودانی منقطع چیست؟
والپست منقطع، المانی است که برای متصل کردن میانقاب های سازه‌ای و غیر سازه‌ای و تیغه‌ها به اسکلت ساختمان به کار می‌رود. والپست منقطع با اتصال کشویی در مقابل نیروهــای وارد شــده در اثر زلزلــه مقاومت کرده و سـپس بـه حالـت اولیه‌ی خود باز می‌گردند. استفاده از وال پست منقطع علاوه بر مطابقت با استاندارد آیین نامه ساختمان حداقل ۳۰ درصد هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.
پانچ‌هایی که در لبه‌های بال وال پست منقطع (ناودانی منقطع) وجود دارد به منظور اتصال مفصلی میلگرد بستر با وال پست و حذف گیره و قلاب و در نتیجه کاهش هزینه ها طراحی شده است. امروزه وال پست منقطع (به صورت والپست منقطع هم نوشته می‌شود) با استقبال زیادی مواجه شده است.
وال پست منقطع ، جایگزین نبشی کشی های قدیمی در دیوارهاست. والپست منقطع مقاومت سازه را بالاتر می برند و بدین گونه منجر به افزایش طول عمر آن می‌شوند.
تعداد مورد نیاز وال پست منقطع
تعداد مورد نیاز وال پست منقطع طبق آیین نامه و توسط مهندس محاسب مشخص می‌شود.
برای والپست های متصل به ستون، به ازای ستون هایی که ۳ متر ارتفاع دارند ۲ عدد والپست منقطع لازم است و برای زیر تیرها در دهانه های ۳ متری، ۲ عدد وال پست منقطع نیاز می‌باشد و لازم است به ازای هر متر افزایش طول دهانه‌ی دیوار، یک عدد وال پست منقطع اضافه شود.
فاصله بین میانقاب و قاب سازه ای در وال پست های منقطع
قبل از تیغه چینی، باید بین بلوک‌های تیغه‌چینی و المان‌های کناری و سقفی یک لایه پلی استایرن یا پشم سنگ به ضخامت ۰۱. (یک صدم) از ارتفاع دیوار، استفاده شود که به طور معمول ضخامتش در قسمت‌های کناری ۳ سانتیمتر و در قسمت‌های سقفی ۲.۵ سانتیمتر در نظر گرفته می‌شود. این لایه پشم سنگ یک حد فاصل بین قاب سازه ای و دیوار می شود و و چون قابلیت ارتجاعی دارد، در هنگام زلزله، حرکت در صفحه دیوار را ممکن می‌سازد.
قیمت وال پست منقطع
قیمت والپست منقطع آماده نسبت به قیمت نبشی والپست ( همان سیستم قدیمی) ۱۵ تا ۲۵ درصد ارزانتر است.
انواع وال پست از نظر شکل ظاهری
وال پست ها از نظرشکل ظاهری به دو نوع افقی و قائم دسته‌بندی می‌شوند. انواع وال پست وظیفه‌ی یکسانی دارند و با جداسازی دیوار از اسکلت و توزیع صحیح نیروها، از خرابی سازه و آسیب‌دیدگی آن جلوگیری می‌کنند.
وال پست قائم یا وال پست عمودی
در دهانه‌هایی که طول دیوار بیشتر از ۴ متر باشد، یا طول دیوار بیشتر از ۴۰ برابر ضخامت دیوار باشد، طبق آئین‌نامه، جهت جلوگیری از بارهای خمشی، کوتاه کردن دیوار و افزودن تکیه‌گاه، حتما باید از والپست عمودی یا وادار میانه استفاده شود.
وال پست افقی
برای جداسازی بالاترین نقطه‌ی دیوار از سقف به کار می‌رود و باعث مقاوم شدن دیوار می‌گردد. والپست افقی زمانی اجرا می‌شود که ارتفاع دیوار از ۳.۵ متر بیشتر شود یا ارتفاع دیوار ۳۰ برابر ضخامت دیوار باشد.